Nguyễn Văn Đài sinh năm 1969 tại Thôn Yên Vĩnh, xã Dạ Trạch, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên,
trong một gia đình công chức. Sau khi tốt nghiệp phổ thông trung học, ông từng
làm việc tạiCộng hòa Dân chủ Đức trong
một thời gian. Sau khi bức tường Berlin sụp
đổ, ông trở về Việt Nam và theo học Đại học Luật. Năm 1995, tốt nghiệp đại học,
ông làm việc cho một số văn phòng luật sư. Tuy nhiên, khởi đầu ông không là
thành viên của Đoàn Luật sư Hà Nội. Đến năm 1999,
ông xin làm thành viên đoàn luật sư tỉnh Vĩnh Phúc, năm 2002 thì chuyển về Đoàn Luật sư Hà Nội. Năm 1997, ông tự
ứng cử đại biểu cho Quốc hội Việt Nam khóa
XI nhưng không trúng cử. Ông thành lập và làm giám đốc Công ty TNHH Dịch thuật
và Tư vấn Việt Luật; đồng thời là Trưởng Văn phòng Luật sư Thiên Ân, có trụ sở
tại số 10 Đoàn Trần Nghiệp, Hà Nội.
Hoạt động
Tháng 4 năm 2004, ông cùng với 11 luật sư thành lập
nhóm "Luật sư Vì Công lí", nhưng sau đó 11 luật sư này đều rút tên vì
sợ bị thu giấy phép hành nghề.
Luật sư Nguyễn Văn Đài đã viết một số bài nghiên cứu
luật học về các quyền tự do chính trị ở Việt Nam. Trong một bài viết năm 2006,
ông khẳng định rằng tuy Điều 4 của Hiến pháp 1992 của nhà nước Công hòa Xã hội
chủ nghĩa Việt Nam thừa nhận sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam nhưng
nó không ngăn cấm công dân Việt Nam thành lập các chính đảng mới.Ông lấy dẫn chứng là sự tồn tại của Đảng Dân chủ Việt Nam và Đảng Xã hội Việt Nam cho
đến năm 1988 đã không vi phạm điều đó (đã ghi trong bản Hiến pháp 1980). Vì thế,
ông cho rằng tuy chưa có hướng dẫn cụ thể, các công dân Việt Nam đều có quyền
tuyên bố thành lập đảng chính trị mà không cần phải xin phép nhà nước. Tuy
không trực tiếp tham gia, Luật sư Nguyễn Văn Đài sẵn sàng tư vấn về mặt pháp lí
cho các đảng phái mới thành lập.
Luật sư Nguyễn Văn Đài đã góp phần đáng kể cho sự
ra đời của Khối 8406 và Tuyên ngôn Tự do Dân chủ 2006. Ban
đầu nhóm chỉ có 118 thành viên là người Việt trong nước. Đến ngày 22 tháng 8
năm 2006, số thành viên công khai đã lên đến 1951 thành viên là người Việt
trong nước. Ngoài ra, nhóm cũng đã có 3881 thành viên công khai là người Việt
đang sinh sống ở nước ngoài. Cùng với 139 chính khách quốc tế bao gồm đại diện
các tổ chức, 50 nhân sĩ Hiến chương 77 Tiệp Khắc và 50 dân biểu, nghị sĩ Hoa Kì Ngoài ra, Luật sư Nguyễn Văn Đài cũng đã hỗ trợ
cho sự ra đời của các tổ chức công nhân và bảo vệ nhân quyền như "Công
đoàn Độc lập", "Ủy ban Nhân quyền Việt Nam", "Liên minh dân
chủ nhân quyền Việt Nam". Trước khi bị bắt, ông làm biên tập viên cho báo Tự do dân chủ và
cộng tác viên của báo Tự do ngôn luận. Ông đã được nhận giải thưởng nhân quyền Hellman-Hemmet của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền.
Vụ án Nguyễn Văn Đài-Lê Thị Công Nhân
Sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO)
và tổ chức xong Hội nghị Thượng đỉnh châu Á-Thái
Bình Dương vào cuối năm 2006, khoảng hai mươi nhà hoạt động
vì dân chủ, nhân quyền và tự do tôn giáo đã bị bắt và truy tố.
Ngày 3 tháng 2 năm 2007, công an đã khám xét văn
phòng của luật sư Thiên Ân trong khi luật sư Lê Thị Công Nhân (cộng
sự của luật sư Nguyễn Văn Đài) đang giúp cho một số sinh viên tìm hiểu về nhân quyền, tịch thu các tài liệu của ông. Ngày 28 tháng 2 năm 2007,
phòng Đăng kí kinh doanh thuộc sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội ra quyết định và
thu hồi giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Dịch
thuật và Tư vấn Việt Luật mà ông Đài là thành viên. Ngày 6 tháng 3 năm 2007, Luật
sư Nguyễn Văn Đài bị bắt cùng với luật sư Lê Thị Công Nhân.
Ngày 11 tháng 5, TAND thành phố Hà Nội đã tuyên án
Nguyễn Văn Đài 5 năm tù giam.
Nhìn nhận về Nguyễn Văn Đài và vụ án
Theo hệ thống truyền thông của Nhà cầm quyền Việt Nam
Các đài phát thanh, truyền hình và hơn 600 tờ báo
của nhà nước Việt Nam đều đưa tin: Vụ án hình sự xét xử Nguyễn Văn Đài-Lê Thị
Công Nhân tiến hành vào ngày 11 tháng 5 năm 2007, Tòa án Nhân dân Thành phố Hà
Nội bố trí một căn phòng lớn, có màn hình truyền hình ảnh trực tiếp từ phòng
xét xử, để các nhà báo có thể theo dõi các diễn biến chính của phiên toà. Theo
bản cáo trạng số 28/CT-VKS-P2 ngày 23 tháng 4 năm 2007 của Viện Kiểm sát Nhân
dân Thành phố Hà Nội, do Phó Viện trưởng Vũ Thị Đức ký, các bị cáo đã có các
hành vi tàng trữ các tài liệu có nội dung xuyên tạc lịch sử dân tộc, bôi nhọ chế
độ xã hội do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh
đạo, vu cáo xuyên tạc chính sách của Nhà nước đối với tổ chức công đoàn và giai
cấp công nhân Việt Nam; bên cạnh đó, các bị cáo đã nhiều lần trả lời phỏng vấn
các đài, báo nước ngoài và đã viết, tán phát các tài liệu có nội dung tuyên
truyền kích động nhằm chống Nhà nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Ông Nguyễn Trọng Tỵ Chủ nhiệm Đoàn luật sư Hà Nội đã có viết một bài "phê phán sự ngông cuồng, vô ơn bội nghĩa" của Nguyễn Văn Đài trên Báo Pháp luật Việt Nam và đề nghị: "Đã đến lúc Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội và cơ quan quản lí Nhà nước cần có biện pháp thích hợp không để cho Nguyễn Văn Đài lợi dụng danh nghĩa luật sư Hà Nội đi sâu vào con đường tội lỗi.
Theo hệ thống truyền thông nhà cầm quyền Việt Nam thì luật sư Nguyễn Văn Đài nhận 60.000usd của các Tổ chức "Mạng lưới nhân quyền Việt Nam", "Họp mặt dân chủ" và "Ủy ban cứu trợ thuyền nhân Việt Nam" ở Mĩ.
Cũng theo truyền thông Việt nam chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2006, Nguyễn Văn Đài đã nhận được gần 19.000 USD tiền "trả công" của các đối tượng mà họ cho là phản động bên ngoài.
Theo hệ thống truyền thông ngoài nhà nước.
Luật sư Nguyễn Văn Đài và luật sư Lê Thị Công Nhân
bị bắt cùng ngày 6 tháng 3 với cáo buộc là họ đã từng sử dụng văn phòng luật
Thiên Ân của luật sư Đài để “đào tạo về dân chủ và nhân quyền cho sinh viên ở
Hà Nội”. Hai luật sư này cũng bị cáo buộc đã “kêu gọi người dân tẩy chay cuộc bầu
cử đại biểu quốc hội khóa XII”.
Tại phiên xử, luật sư Đài được hãng AP trích lời thừa nhận có lưu giữ tài liệu
ủng hộ dân chủ và gặp gỡ một số sinh viên Việt Nam, ông cũng nói là ông không
vi phạm bất kì luật nào mà chỉ đơn thuần thực hiện quyền tự do ngôn luận và quyền lập hội.
Có người cho rằng "phiên tòa quả là một điều
bỉ ổi và sỉ nhục cho cả dân tộc Việt Nam về cái gọi là sự công minh, một phiên tòa diễn ra tranh luận không quá một
giờ đồng hồ cho các luật sư bào chữa được phép trình bày.
Tờ Việt Báo. viết:Đặc
biệt là sự chụp mũ của Viện Kiểm sát Nhân dân TP Hà Nội và của chủ tọa phiên
tòa là cứng nhắc, cả vú lấp miệng em, cho thấy một sự dập khuôn bản án đã định
trước, từ trên xuống.Tại sao đến thời đại ngày nay khi mà cả loài người
trên thế giới đều rất văn minh và tiến bộ được hưởng hầu hết các giá trị nhân
quyền, dân chủ, tự do, thì người dân Việt Nam chỉ vì nói lên quan điểm, chính
kiến của mình lại bị nhà nước và đảng Cộng sản Việt Nam khép tội "tuyên
truyền chống phá nhà nước".
Theo Việt báo những hành động đó của bộ máy cầm
quyền hiện nay của nhà nước chỉ có thể là sự chà đạp lên chính Hiến pháp, luật
pháp của mình và luật pháp quốc tế mà chính quyền Việt Nam đã kí kết, có nghĩa
vụ phải tuân thủ và áp dụng".
Nhân vật bất đồng chính kiến Phạm Quế Dương nói:
”những hoạt động của Nguyễn Văn Đài và Lê Thị Công Nhân là những hành động rất
dũng cảm, trí tuệ, và họ đúng là những con người anh hùng. Bởi vì vấn đề dân chủ
và vấn đề nhân quyền hiện nay là vấn đề bức xúc của nhân dân Việt Nam. Thế mà
có những người rất trẻ như luật sư Nguyễn Văn Đài, như luật sư Lê Thị Công Nhân
(27 tuổi) dám nói ra những vấn đề sự thật như vậy, lột trần tất cả những vi phạm
nhân quyền và dân chủ của đảng Cộng sản và của chính phủ Việt Nam này ra; cho
nên tôi hoàn toàn ủng hộ Nguyễn Văn Đài và Lê Thị Công Nhân”.
Việc ông và luật sư Lê Thị Công Nhân bị bắt giữ, bỏ
tù đã có dư luận phản đối, một số tổ chức quốc tế lên tiếng phản đối và kêu gọi
chính quyền Việt Nam trả tự do cho hai người và một số nhân vật bất đồng chính
kiến khác, trong đó có Quốc hội Hoa Kì, Liên minh Châu Âu, Ân xá Quốc tế, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét